غدیر از دیدگاه اهل سنت

احادیث وصایت

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در بخشی از خطبه غدیر فرمودند: مَن کُنتُ مَولاه فَعَلیّ مَولاه و این جمله را سه بار تکرار کردند و در بیان دیگر فرمودند: اِنَّ عَلیٌ مِنّی وَ اَنا مِنه وَ هُوَ مَولا کُلّ مُؤمِن بّعدی.(سنن ترمذی ج5 ص590 ح3712)

برای مولا حدود سی معنا ذکر کرده اند که مهم تر از همه آنها سزاوار و سرپرست است. برای فهم بیشتر رجوع کنید به معانی الاخبار باب معنی قول النبی صلی الله علیه و آله و سلم من کنت مولاه فعلی مولاه ص65-74

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلمفرمودند: همانا این شخص (علی علیه السلام) برادر و وصی و جانشین من در میان شماست. پس به دستورات او گوش فراداده و او را اطاعت کنید. (تاریخ طبری ج2 ص63، کامل ابن اثیر ج2 ص62)

امام علی علیه السلام فرمودند: من برادر خدا و وصی اویم. (مناقب خوارزمی حنفی ص222)

امام علی علیه السلام فرمودند: من بنده خدا و برادر رسولش می باشم. کسی قبل و بعد از من چنین سخنی نمی گوید جز آنکه دروغگو است. من وارث نبی رحمتم و با بزرگ زنان این امت ازدواج نمودم و من خاتم اوصیا هستم. (شرح ابن ابی الحدید ج2 ص287)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند: از خداوند درباره تو_علی علیه السلام_ پنج تقاضا کردم، یکی را امتناع کرد و درباره تو چهار تقاضا را برآورده نمود. از او خواستم که امتم را بر تو مجتمع سازد، آن را امتناع نمود. ولی به من عطا کرد که من اولین کسی باشم که زمین برایم شکافته شده در حالی که تو همراه من هستی. و پرچم حمد را حمل می کنی. تو از اولین و آخرین با آن پرچم سبقت می گیری. و به من عطا نمود که تو برادر من در دنیا و آخرت باشی. و عطا نمود که خانه تو مقابل خانه من در بهشت باشد، و اینکه ولی مؤمنان بعد از من باشی. (نظم دررالسمطین، زرندی، ص119)

عبد خیر از امام علی علیه السلام نقل کرد که فرمودند: برای پیامبر اکرم دسته ای از موز هدیه آوردند، حضرت پوست می کند و در دهان من می گذاشت. شخصی به ایشان عرض کرد ای رسول خدا شما علی را دوست دارید؟ حضرت فرمود: علی منی و انا من علی. آیا نمی دانی که علی از من و من از اویم. (مناقب خوارزمی حنفی ص64)

حاکم نیشابوری به سندش از نظیر ضبی کوفی تابعی، ابن اثیر به سندش از اصبغ، زید بن ارقم، احمد بن حنبل به سندش از راذان بن عمر، احمد حنبل به سندش از زیاد بن ابی زیاد و نیز به سندش از سعید بن وهب و زید بن یثیع و نیز به سندش از ابوالطفیل عامر بن واثله لیثی صحابی، عبد الرحمن بن ابی لیلی حدیث زیر را نقل کرده اند:

من شاهد علی علیه السلام در رهبه بودم که مردم را چنین سوگند می داد: به خدا سوگند! هر کس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شنید که در روز غدیر خم می فرمود هر کس که من مولای اویم علی مولای اوست، برخیزد و گواهی دهد. دوازده بدری برخاستند. گویا که به یکی از آنها نظاره می کنم و همگی گفتند ما گواهی می دهیم که از رسول خدا شنیدیم که در روز غدیر خم فرمود: آیا من اولی به مؤمنین از خودشان نیستم. ما گفتیم: آری ای رسول خدا! حضرت فرمود: پس هر کس که من مولای اویم پس علی مولای اوست، بار خدایا دوست بدار هر کس که ولایت او را پذیرفته و دشمن بدار هر کس که او را دشمن داشته است.(مسند احمد ج4 ص370، مسند احمد ج1 ص118-119 و 84، مستدرک حاکم ج3 ص371، مجمع الزوائد ج9 ص107)

معاویه نامه ای به حضرت علی علیه السلام نوشت که برای من فضائل بسیاری است. پدرم در جاهلیت مردی بزرگ بود و من برای اولین بار در اسلام پادشاه شدم.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در جواب نامه او فرمود: آیا به واسطه فضائل فرزند جگر خوار بر من ظلم می کند. بنویس به او ای غلام:

محمد صلی الله علیه و آله و سلم برادر من است. حمزه سید الشهداء عموی من و جعفری که شبانه روز همراه با ملائکه پرواز می کند پسر مادر من است. و دختر محمد صلی الله علیه و آله و سلم همسر من بوده و در خانه من سکنی یافت و گوشتش با خون و گوشت من در تماس است. و دو نوه احمد فرزندان من از فاطمه اند. پس کدامین شما همچون من چنین سهمی دارند. من بر تمام شما به اسلام پیشی گرفتم در حالی که نوجوانی بودم که به بلوغ نرسیده بودم. رسول خدا در روز غدیر خم ولایت من را بر شما واجب کرده است. من کسی هستم که شما او را در روز جنگ و صلح فراموش نخواهید کرد. پس وای وای و وای بر کسی که فردای قیامت خدا را ملاقات کند در حالی که به من ظلم کرده است.

معاویه دستور داد تا آن نامه را مخفی دارند تا اهالی شام آن را قرائت نکنند چرا که باعث می شد مردم به علی بن ابی طالب تمایل پیدا کنند. ابوطفیل عامر بن واثله می گوید: من بر در اتاق در روز شورا با علی در خانه بودم و شنیدم که به آنها می فرمود: بر شما به چیزی استدلال می کنم که عرب و عجم از شما قدرت تغییر آن را نداشته باشد. سپس فرمود: شما را به خدا سوگند! آیا در میان شما کسی هست که رسول خدا درباره او فرموده باشد: «هر کس که من مولای اویم پس علی مولای اوست بار خدایا دوست بدار هر کس که ولایت او را پذیرفته و دشمن بدار هر کس را که با او دشمنی کرده. و یاری کن هر کسی که او را یاری نموده، باید حاضران به غایبان اطلاع دهند» به غیر از من. گفتند: بار خدایا! هرگز. (مناقب خوارزمی حنفی ص313 ح314، فرائد السمطین ج1 ص319 ح251، تاریخ دمشق ج42 ص521، کنزالعمال ج13 ص112)