الحمد لله الّذی جعلَنا مِن المتمسّکین بِولایت سلطان اولیاء، سخن گذار منبر سَلُونی، سرور مطلّبی، ابن عمّ نبی، درّ و هَل أتی، مِهر برج أنّما، شهسوار لا فتی، پیشوای انبیاء، عُروة الوُثقی، کلمة الحُسنی، سیّد الاوصیاء، عَماد الأصفیاء، رُکن الاولیاء، آیة الله العُظماء، خیرُ المؤمنین، امام المتّقین، اوّل العابدین، ازهدُ الزّاهدین، زین الموحّدین، حبل الله المتین، لنگر آسمان ها و زمین، ولی الله الأعظم، وجه الله، عین الله، نور الله، سرّ الله، اُذن الله، روح الله، باب الله، سیف الله، عبد الله، خليفةالله، اسد الله الغالب، امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب عَلیهِ السَّلام.

در سیزدهم رجب سال 30 عام الفیل، حادثه بس عجیبی رخ داد که هرگز در تاریخ بشریت سابقه نداشته و بعد از آن نیز تکرار نشده است، و آن حادثه، به دنیا آمدن نوزادی است در درون خانه کعبه که به نام علـــــــــــــــــی اسم گذاری شد.

مادر وی فاطمه، دختر اسد فرزند هاشم است که جزء نخستین زنانی شمرده می شود که به پیامبر اکرم صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم ایمان آورد و پیش از بعثت از آیین ابراهیم پیروی می کرد. همین فاطمه زنی است که سخت مورد احترام پیامبر اکرم صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم بوده است.

پدر این طفل، عمران معروف به ابوطالب، حامی بزرگوار رسول خدا صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم بود.

شيخ مفيد رضوان الله تعالي عليه در اين باره مي نويسد : حضرت امير المؤمنين علي بن ابى طالب عليه السّلام در روز جمعه سيزدهم ماه رجب پس از سى سال از عام الفيل در خانه خدا در شهر مكه به دنيا آمد ، نه پيش از وى كسى در خانه خدا به دنيا آمده و نه بعد از آن حضرت. تولد امير مؤمنان عليه السّلام در خانه خداوند فضيلت و شرافتى است كه پروردگار بزرگ براي بزرگداشت مقام و منزلتش به آن حضرت اختصاص داده است .(الشيخ المفيد ، أبي عبد الله محمد بن محمد بن النعمان العكبري البغدادي (متوفاي413هـ) ، الإرشاد في معرفة حجج الله علي العباد ، ج 1 ، ص 5 ، تحقيق : مؤسسة آل البيت عليهم السلام لتحقيق التراث ، ناشر : دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت ، الطبعة : الثانية ، 1414هـ - 1993 م)

مولود بی همتا

سعید بن جبیر از یزید بن قعنب نقل می کند: من با عباس بن عبدالمطلب و گروهی از فرزندان عبدالعزّی در مقابل خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان فاطمه دختر اسد مادر امیرالمؤمنین که نه ماهه باردار بود و درد زایمان او را گرفته بود، ظاهر شد، پس فاطمه گفت: پروردگارا! به تو و پیامبران و کتابهایی که از طرف تو نازل شده اند، ایمان دارم و سخن جدّم ابراهیم خلیل را تصدیق می کنم؛ او که این خانه عتیق را بنا کرد. پس به حق آن کسی که این خانه را ساخت، و به حق کودکی که در رحم دارم، ولادت این کودک را بر من آسان فرما. یزید بن قعنب می گوید: ما دیدیم که خانه خدا از پشت شکافته شد (محل مستجار) و فاطمه داخل خانه شد و ما دیگر او را ندیدیم، و دیوار دوباره به حال اوّل برگشت، به ذهن ما رسید که قفل در خانه خدا را باز کنیم، ولی باز نشد، پس دانستیم که این مسئله کاری است از طرف خدای عزیز و جلیل.(بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، ج35، ص8، حدیث 11؛ ر.ک: خصائص امیرالمؤمنین، للشریف الرضی، ص39؛ الغدیر، علاّمه امینی، ج6، ص22)

چند روز این مادر و کودک در درون خانه خدا می مانند. راستی در این چند روز مادر چه خورده و چه نوشیده؟ و دیگر نیازهای خویش را چگونه برآورده نموده است؟!...

اگر کمترین دقت و تأمّلی در این مسائل انجام گیرد، بی گمان به فضیلت والای این نوزاد و مادر می توان پی برد که چگونه معجزات متعددی به احترام آن دو انجام می گیرد؛ شکافته شدن دیوار خانه خدا و به هم آمدن آن، ماندن چهار روز در درون خانه، پاک بودن نوزاد از آلودگی زایمان وگر نه در درون خانه خدا راه نمی یافت، استفاده از غذای بهشتی و...! خوب است در ادامه گزارش را از زبان فاطمه بنت اسد بشنویم:

فاطمه بنت اسد وقتی از خانه بیرون آمد، گفت: به راستی من بر زن های پیش از خود برتری یافتم؛ زیرا آسیة دختر مزاحم (همسر فرعون) خدا را پنهانی در جایی عبادت کرد که دوست نمی داشت در آن مکان (یعنی کاخ فرعون) خدا را عبادت کند، مگر در حال ناچاری. و به راستی مریم دختر عمران درخت خشک خرما را با دستش تکان داد تا رطب تازه ای از آن بخورد، ولی من داخل خانه خدا شدم و از میوه ها و خوردنی های بهشتی خوردم.(امالی شیخ صدوق مجلس27 حدیث9)

مراسم نامگذاری

مولود نورانی که در درون خانه خدا به دنیا آمده و چهار شبانه روز از او و مادرش با غذای بهشتی پذیرایی شده، برای نام گذاریَش نیز خدای خانه باید تصمیم بگیرد، نه پدر و مادر و یا پدربزرگ و مادربزرگ. و چنین هم شد، خداوند منّت خویش را بر او کامل نمود و با جملاتی از عالم غیب به گوش فاطمه مادر نوزاد رساند که او را چه نام نهد؛

فاطمه بنت اسد می گوید: چون خواستم [از کعبه] بیرون آیم یک منادی ندا سرداد که "ای فاطمه! نام این مولود را علـــــــــــــــــی بگذار که او علی است و خداوند علی اعلا می فرماید نام او را از نام خود گرفتم به آداب خودم زینت آگاه دادمش، و او را از پیچیدگی های علوم خود آگاه ساختم، اوست که بت هایی را که در خانه ی من قرار دارد می شکند. هم اوست که بر بام خانه ام اذان می گوید و مرا تقدیس و تمجید می کند. پس خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و از او اطاعت کند و وای به حال کسی که با او دشمنی ورزد و از فرمان او سرپیچی نماید".(بحارالانوار، ج35، ص9، ذیل حدیث 11؛ امالی شیخ صدوق مجلس27 حدیث9)

آن گاه فاطمه بنت اسد روی به خانه نهاد. شخصی به سرعت خود را به ابوطالب و خانواده او رساند و بشارت ولادت علی عَلیهِ السَّلام را داد. همه ی خانواده که در پیشاپیش آن ها محمد مصطفی صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم قرار داشت، به استقبال فاطمه و نوزادش آمدند، محمد مصطفی صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم نوزاد را در بغل گرفت و زبان خویش را در دهان او قرار داد و اذان و اقامه در گوش او خواند. آن گاه ابوطالب شتران زیادی را به عنوان ولیمه این نوزاد قربانی نمود و تمام مردم را نیز دعوت نمود؛ به این صورت که اوّل هفت بار خانه خدا را طواف نمایند، آن گاه داخل خانه ابوطالب روند و بر علی عَلیهِ السَّلام سلام نمایند.(بحار، ج35، ص18؛ اعلام الهدایه، ج2، ص50)

این سخن ابوطالب به این رمز که امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام امام و رهبر آینده ی شماست، اشاره دارد. چنانچه امام باقر عَلیهِ السَّلام می فرمایند: همانا به مردم دستور داده شده است که بیایند و این سنگ ها (کنایه از کعبه) را طواف کنند. سپس نزد ما (امامان) آیند و خبر ولایتشان را [نسبت به ما] اظهار نمایند، و یاری شان را نسبت به ما عرضه دارند.(عیون اخبارالرضا، ج2، ص262، حدیث 29 و 30)

راز ولادت

آنچه مهم و ضروری است که جامعه اسلامی، اعم از شیعه و سنی به آن توجه نمایند، راز و فلسفه این ولادت در درون خانه ی خداوند و کعبه است. مریم با آن عظمت که به تصریح قرآن معصومه است و فرزند او از پیامبران اولوالعزم بود، وقتی درد زایمان او فرا می رسد، به او دستور داده می شود که محراب و عبادتگاه را ترک گوید و به نقطه دوردستی پناه برد؛

" فَحَمَلَتْهُ فَانتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا * فَأَجَاءهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ يَا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَكُنتُ نَسْيًا مَّنسِيًّا " پس [مريم] به او [عيسى] آبستن شد و با او به مكان دور افتاده‏اى پناه جست ؛ تا درد زايمان او را به سوى تنه درخت‏خرمايى كشانيد گفت اى كاش پيش از اين مرده بودم و يكسر فراموش‏شده بودم.مریم22 ـ 23

 چرا که اینجا عبادتگاه است، نه زایشگاه؛ ولی فاطمه بنت اسد را به درون مقدس ترین عبادتگاه، یعنی کعبه فرا می خوانند و با معجزه دیوار شکافته می شود و در برخی منابع آمده که به فاطمه بنت اسد الهام شد که وارد خانه کعبه گردد.(سنة الهدایة، ص129)

تحلیل حادثه

کوی علــــــــی است منزل و جایگه نشست ما              روی علـــی است قبله این دل حق پرست ما

سوی علی است هر زمان به التماس دست ما              بوی علــی است باعث حال خراب و مست ما

اگر به روایات امامت و ولایت ائمه اطهار عَلیهِم السَّلام مخصوصا امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام دقّت شود، در می یابیم که اساسی ترین شرط توحید، ولایت امامان معصوم عَلیهِم السَّلام است؛ چنان که در حدیث سلسلة الذهب و ده ها حدیث دیگر به آن تصریح شده است که " کلمه توحید دژ نفوذ ناپذیر الهی است، به شرطی که ولایت و امامت امامان در کنار آن باشد.(ر.ک: توحید صدوق)

این از نظر فکری و اعتقادی، و امّا از نظر رفتاری و عمل نیز اساسی ترین شرط قبولی اعمال، پذیرفتن امامت امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام و فرزندان اوست؛

امام باقر عَلیهِ السَّلام فرمودند: هر کس به خداوند عزّتمند تقرّب جوید با عبادتی که تلاش خود را در انجام آن به کار برد، ولی امامی نصب شده از جانب خداوند برای او نباشد، تلاشش پذیرفته نمی شود و گمراه و سرگردان خواهد بود، و خداوند نیز اعمال او را دشمن می دارد.(اصول کافی، ج1، ص183)

خداوند زاده نشده و دارای فرزند نیز نمی باشد، ولی یک امر را نمی توان انکار کرد و آن اینکه صدای گریه نوزاد از خانه خدا به گوش رسیده است. ولادت امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام در درون خانه خدا رمز و رازش این است که بدانیم قلب خانه ی خدا و توحید را ولایت و امامت امیرالمؤمنین علـــی عَلیهِ السَّلام تشکیل می دهد.

نتیجه آنکه راز ولادت امیرمؤمنان حضرت علی بن ابی طالب عَلیهِ السَّلام در درون خانه کعبه این است که مردم در حال نماز رو به کعبه باشند و صورت دل را به سوی امامت امامان معصوم و در رأس آن ها امیرمؤمنان داشته باشند و هرگز از یاد نبرند که علـــی و ولایت علی در درون خانه توحید جا دارد.

من ار به قبله رو کنم به عشق روی او کنم                           اقامه صلات را به گفتگوی او کنم

گر از وطن سفر کنم سفر به سوی او کنم                            زحج و بیت بگذرم طواف کوی او کنم

در این ولا بگو نعم که هست اعظم نعم                                               کز احترام مولدش حرم شده است محترم

القاب اميرالمؤمنين علی عَلیهِ السَّلام

مشهورترين كنيه هاي آن حضرت "ابوالحسن" است. اضافه بر اسامي و القابي كه آن حضرت در كتاب هاي مختلف آسماني به زبان هاي مختلف دارند؛ آن حضرت نزد اهل آسمان معروف به "شمساطيل"، در زمين "جمحائيل"، در لوح "قنسوم"، در قلم "منصوم"، در عرش "معين"، نزد رضوان "امين"، نزد حورالعين "اصب"، در صحف ابراهيم "حزبيل"، در عبرانيه "بلقياطيس"، در سريانيه "شروحيل"، در تورات "ايليا"، در زبور "اريا"، در انجيل "بريا"، در صحف "حجر عين"، در قرآن "علــــــــــــــــی" است.

ولادت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب عَلیهِ السَّلام  در كعبه از ديدگاه اهل سنت :

ولادت امير مؤمنان عَلیهِ السَّلام در كعبه از ديدگاه شيعيان قطعي و متواتر است ، و اين كه كسي غير از آن حضرت در داخل خانه كعبه به دنيا نيامده نيز اجماعي است. از ديدگاه علماي اهل سنت نيز ، ولادت آن حضرت قطعي است ؛ حتي برخي از آن ها ادعاي تواتر نيز كرده‌اند كه به نام چند تن از آن ها اشاره مي كنيم :

1.       حاكم نيشابوري (405هـ) : روايات متواترى وارد شده كه فاطمه بنت اسد ، اميرمؤمنان على بن ابى طالب عَلیهِ السَّلام را در داخل كعبه به دنيا آورده است .(النيسابوري ، محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم (متوفاي405 هـ) ، المستدرك على الصحيحين ، ج 3 ، ص 550 ، تحقيق : مصطفى عبد القادر عطا ، ناشر : دار الكتب العلمية - بيروت ، الطبعة : الأولى ، 1411هـ - 1990م  .)

2.       شاه ولي الله دهلوي (متوفاي 1176هـ) : و از مناقب علی بن ابی طالب عَلیهِ السَّلام كه در حين ولادت او ظاهر شد يكي آن است كه در جوف كعبه معظمه تولد يافت.(دهلوي ، شاه ولى الله مشهور به محدث هند (متوفاي 1180هـ) ، إزالة الخفاء عن خلافة الخلفاء ، ج 4 ، باب : اما مآثر اميرالمؤمنين وامام اشجعين اسد الله الغالب علي بن ابي طالب رضي الله عنه ، تصحيح و مراجعه: سيد جمال الدين هروى)

3.      سبط ابن جوزي(متوفاي 654هـ) : روايت شده است كه فاطمه بنت أسد ، در حالي كه باردار بود ، خانه خدا را طواف مي كرد ، درد زايمان او را فرا گرفت ، درِ خانه ی كعبه به روي او باز شد ، پس داخل خانه كعبه شد و فرزندش را به دنيا آ‌ورد.(سبط بن الجوزي الحنفي ، شمس الدين أبوالمظفر يوسف بن فرغلي بن عبد الله البغدادي ، تذكرة الخواص ، ص 20 ، ناشر : مؤسسة أهل البيت  ـ بيروت ، 1401هـ ـ 1981م )

4.      گنجي شافعي (متوفاي 658هـ): گنجي شافعي در كفاية‌ الطالب مي نويسد: امير مؤمنان عَلیهِ السَّلام شب جمعه سيزده رجب ، سال سيم بعد از واقعه عام الفيل در داخل خانه ی خدا به دنيا آمد . كسي پيش از آن حضرت و بعد از آن در داخل خانه كعبه به دنيا نيامده است و اين از فضائل اختصاصي آن حضرت است كه خداوند به جهت

5.      بزرگداشت مقام او عطا كرده است .(الگنجي الشافعي ، أبي عبد الله محمد بن يوسف بن محمد القرشي ، كفاية‌ الطالب في مناقب علي بن أبي طالب ، ص407 ، الباب السابع في مولده عليه السلام ، ناشر : دار أحياء تراث اهل البيت (ع) ، طهران ، الطبعة‌ الثالثة ، 1404هـ ، 1362 ش)

6.      ابن صباغ المالكي (855 هـ) : ابن صباغ مالكي در الفصول المهمة مي‌نويسد: على عَلیهِ السَّلام در مكه مشرفه در داخل بيت الحرام ( كعبه ) در روز جمعه سيزدهم ماه خدا يعنى ماه رجب سال سى ام عام الفيل و بيست و سه سال پيش از هجرت به دنيا آمد ... پيش از او هيچ كس در كعبه متولد نشد ، و اين فضيلتى است كه خداوند به جهت بزرگداشت و بالا بردن مقام و اظهار كرامت او مخصوص حضرتش گردانيده است.(ابن الصباغ ، علي بن محمد بن أحمد المالكي المكي (متوفاي855 هـ) الفصول المهمة في معرفة الأئمة ، ج 1 ، ص 171 ، تحقيق : سامي الغريري ، ناشر : دار الحديث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى ، 1422ه)

7.       حلبي (متوفاي1044هـ) : علي بن برهان الدين حلبي ، صاحب كتاب مشهور سيره حلبي ،‌ بعد از سخني طولاني در باره علي عَلیهِ السَّلام، به ولادت آن حضرت در داخل خانه كعبه استدلال مي‌كند :  زيرا آن حضرت در داخل خانه كعبه متولد شد و عمر رسول خدا در آن روز سي سال بود. (الحلبي ، علي بن برهان الدين (متوفاي1044هـ) ، السيرة الحلبية في سيرة الأمين المأمون ، ج 1 ، ص 226 ، ناشر : دار المعرفة - بيروت – 1400ه)

آنچه ملاحظه نموديد اندكي است از اعترافات و سخنان بزرگان و علمای اهل سنت بود؛ شما می توانید براي اطلاع بيشتر در اين باره به كتاب شريف الغدير ، ج 6 و شرح احقاق الحق ، ج17 مراجعه فرماييد.