پیوند با مقام ولایت

«یا ایّها الّذینَ آمنوُا اصبِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُو اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحُون»

ای کسانی که ایمان آورده اید! شکیببا باشید و به شکیبایی بخوانید و آماده باشید و پرهیزکار باشید، باشد که رستگار شوید.آل عمران،200

امام باقر(ع) فرمودند:«اصبرُوا» یعنی صبر کنید بر ادای واجبات، «صابرُوا» یعنی صبر کنید بر اذیّت و آزار دشمنانتان، «رابطُوا» یعنی رابطه ناگسستنی داشته باشید با امام زمانتان که در انتظارش هستید و پیوند خود را با او مستحکم کنید، «وَ اتَّقُوا» یعنی امر به معروف و نهی از منکر کنید. چه منکری بالاتر از ظلمی که در حق اهل بیت پیامبر(ص) روا داشته اند.(غیبت نعمانی ص119)

و نیز امام باقر علیه السلام درباره این آیه فرمودند: این آیه درباره ما نازل گشت و «رباطی» که به آن مأمور شده ایم هنوز نشده، و از نسل ما آن مرابط خواهد بود.(تفسیر برهان، ج1،ص 335،ح 13)

امام صادق علیه السلام فرمودند: «رابطوا» یعنی در راه خدا مرابطه کنید و می فرمایند: مائیم راه بین خدا و خلق او، و مائیم رشته ارتباط، توجه کنید هر کس در دفاع از ما جهاد کند به راستی که از پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم و آنچه از سوی خداوند آورده جهاد کرده است...(تفسیر برهان، ج1، ص 335، ح10)

«...وَ اَوفُوا بعَهدی أَوفِ بعَهدِکُم...»

و وفا کنید به عهد من تا به عهد شما وفا کنم.بقره،40

امام صادق(ع) فرمودند: خداوند در این آیه می فرمایند به ولایت علی(ع) که عهد من با شماست وفا کنید تا من نیز به عهدم (پاداش بهشت) وفا کنم.(اصول کافی ج2 ص307)

و همچنین فرمودند: هرکس وفادار به عهد ما باشد، خداوند به وعده اش وفا کرده و او را بهشت می بخشد و هرکس ما را دشمن بدارد، حق ما را ادا نکرده و همیشه در آتش دوزخ خواهد بود.(اصول کافی ج2 ص235)

«وَ اَلّوِستَقامُوا عَلَی الطّریقَةِ لَاَسقَیناهُم ماءً غَدَقاً»

و اگر به طریقه ی اسلام و ایمان پایدار بودند، البته به آنان آب فراوان و رزق وسیع نصیب می گرداندیم.جن،16

امام باقر(ع) فرمودند: ⁽⁽طریقة⁾⁾، همان ولایت علی(ع) و اوصیاء(ع) است.(اصول کافی ج1 ص317)

طبق آیه، وسعت رزق در صورت پایداری بر ولایت امیرمؤمنان علی(ع) و اوصیاء برحقّشان می باشد که در زمان ما ولی خدا، وجود مقّدس حضرت بقیّةالله(عج) هستند که اگر شیعه، در ولایت خود نسبت به ایشان که همان طریقه ی اسلام و ایمان است پایدار باشد، الطاف الهی شامل حالش می گردد.

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: برای قیام کننده(عج) حیرت و غیبتی است که در آن کسی بر دین ثابت قدم نمی ماند، مگر مخلصین و دارندگان روح یقین، آنان که خداوند تبارک نسبت به ولایت ما از آنان پیمان گرفته و ایمان را بر صفحه ی دلشان نگاشته و با روحی از جانب خود تأیید کرده است.(بحارالأنوار ج51 ص110)

امام سجاد(ع) فرمودند: آن کس که در غیبت قیام کننده ما بر ولایت ما پایدار بماند، خدای بزرگ پاداش پر ارزش از شهدای بدر و احد را به او عطا می کند.(روزگار رهایی ص371، خورشید هدایت ص90)

امام سجاد(ع) فرمودند: برای قیام کننده ما دو غیبت است که یکی از آن دو طولانی تر از دیگری ست و آن قدر طول خواهد کشید که اکثر معتقدین به ولایت، از او دست می کشند. در آن زمان کسی بر ولایت و امامت او ثابت قدم و استوار نمی ماند مگر آن که ایمانش قوی و شناختش درست باشد و قلباً پذیرش احکام ما برایش سخت نباشد و تسلیم ما اهل بیت باشد.(کمال الدین شیخ صدوق ج1 ص323 باب31 ح8)

از این حدیث برمی آید که تسلیم بودن در برابر اهل بیت(ع) شرط ثبات قدم و استواری در ولایت است و این امکان پذیر نیست مگر با پیوند و رابطه برقرار کردن با قلب چون تا قلب چیزی را نپذیرد و با آن رابطه برقرار نکند، نمی توان تسلیم امری شد.

امام سجاد(ع) فرمودند: همانا اهل زمان غیبت مهدی(عج) که اعتقاد به امامتش دارند و در انتظار ظهورش هستند، از مردم همه ی زمان ها بهترند زیرا خداوند چنان عقل و فهم و معرفتی به آن ها عنایت فرموده که غیبت برای آنان به منزله ی دیدن حضوری شده است.(کمال الدین شیخ صدوق باب31)

یعنی منتظرین امام عصر(عج) با عقل و فهم بالا آن چنان پیوند خود را با امامشان مستحکم کرده اند که غیبت و ظهور برایشان یکی ست و هر لحظه خود را در برابر مولایشان می بینند.

امام باقر(ع) فرمودند: تقوی پیشه کنید و بر باقی ماندن و ثبات بر امامت و ولایت (در عصر غیبت) از خدا کمک بخواهید و در راه اطاعت خدا تلاش کنید.(بحارالانوار ج52 ص140)

طبق فرمایش امام باقر(ع) یکی از وظایف منتظرین در عصر غیبت، ثبات بر امامت و ولایت است که این ممکن نیست مگر با رابطه ی قلبی برقرار کردن با امام زمان(عج)، چون اگر رابطه ظاهری و زبانی باشد ممکن است انسان با امتحان و ابتلا که یکی از شرایط عصر غیبت است از دین خود برگردد.

امام باقر(ع) فرمودند: خداوند در عالم ذَر (عالم اَلست)، از شیعیان ما پیمان و میثاق ولایت گرفت، آن گاه که به ربوبیّت خود و نبوّت محمّد(ص) پیمان و اقرار گرفت.(اصول کافی ج3 از اول کتاب تا ص19)

این مسأله نشان گر این است که ما شیعیان عصر غیبت، با خداوند بر ولایت اهل بیت(ع) پیمان بسته ایم و چون وارد دنیا و لذایذ آن شده ایم از امام خود غافل گشته و باعث غیبت او شده ایم و حال که ما باعث این غیبتیم وظیفه داریم که با تجدید عهد و پیمان و پیوند قلبی با امام خود هر صبح و شام منتظر فرج او باشیم.

امام باقر(ع) به مردمی که گرد کعبه طواف می کردند فرمودند: در زمان جاهلیت این گونه طواف می کردند، همانا مردم دستور دارند که گرد کعبه طواف کرده و سپس سوی ما کوچ کنند و ولایت و دوستی خود را به ما اعلام دارند و یاری خود را نسبت به ما عرضه کنند، سپس این آیه را تلاوت فرمودند:

«رَبَّنا إنّی أسکَنتُ مِن ذُریَّتی بِوادٍ غَیرِ ذی زَرعٍ عندَ بَیتکَ المُحَرّمِ رَبّنا لِیُقیمُوا الصّلاةَ فَاجعَل اَفئدَةً مِنَ النّاسِ اِلَیهِم وَ ارزُقُهُم مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُم یَشکُرُون»

پروردگارا! من ذریه و فرزندانم را به وادی بی کشت و زرعی نزد بیت الله الحرام تو برای به پا داشتن نماز، مسکن دادم، بار خدایا! تو دل های مردمان را به سوی آن ها مایل گردان و به انواع تمرات آن ها را روزی ده باشد که شکرگزاز تو باشند.ابراهیم،37(اصول کافی ج2 ص238)

یکی از وظایف شیعیان این است که بعد از انجام حج، اعمالشان را خدمت امام زمان خود عرضه کنند، حال که ما از وجود امام خود محرومیم باید ارتباط قلبی با او برقرار کنیم و اعمالمان را به محضر ایشان عرضه کنیم.

امام صادق(ع) فرمودند: کسی که با ولایت ما اهل بیت بمیرد در حالی که منتظر فرج باشد، مانند کسی است که در خیمه ی قیام کننده(عج) باشد.(کمال الدین شیخ صدوق ج2 ص357)

با ولایت اهل بیت بودن، یعنی همان پایداری بر امر ولایت یعنی این که خود را هر لحظه در محضر امام زمان(عج) ببینی و با او ارتباط قلبی برقرار کنی.

امام صادق(ع) فرمودند:«طوبی» از آن کسی ست که در زمان غیبت قیام کننده(عج) متمسک به ولایت ما بوده و قلبش پس از آن که هدایت شده گمراه نشده باشد (طوبی درختی ست در بهشت که اصل و ریشه ی آن در خانه ی هر یک از مؤمنان است)، آن ها از ما و ما از آن ها هستیم. آن ها امامت ما را پذیرفته اند و ما ایشان را به عنوان شیعه پذیرفته ایم. قسم به خدا که در روز قیامت با ما و در درجات ما خواهند بود.(کمال الدین شیخ صدوق باب33 ح55)

کسی در زمان غیبت، متمسک به ولایت اهل بیت(ع) است که با ایشان رابطه برقرار کرده باشد و قلباً تسلیم امام زمان(عج) باشد.

امام صادق(ع) فرمودند: هر گاه امام در میان شما نبود که صبح و شام او را زیارت کنید و به او اقتدا نمایید، پس در همان عقیده (امامت و ولایت و تولّی و تبرّی) باقی بمان و هر که را که دوست داشتی، دوست داشته باش و هر که را که دشمن داشتی (دشمن خدا و اهل بیت(ع))، دشمن بدار و ایمان و اعتقادات خود را حفظ کن تا زمانی که خداوند حجّت خود را آشکار سازد.(بحارالأنوار ج52 ص148)

یعنی یکی از وظایف شیعه در عصر غیبت آن است که اعتقادات خود را نسبت به امامت و ولایت حفظ کند و این میسر نیست مگر با ارتباط و پیوند قلبی، چون اگر ارتباط قلبی باشد، هیچ گاه از اعتقاد خود برنمی گردد.

امام صادق(ع) به نقل از رسول اکرم(ص) فرمودند: خوشا به حال کسی که قیام کننده اهل بیت مرا درک کند و قبل از قیامش او را پیشوای خود و امام خود بداند و به امامان هدایتگرِ قبل از او اقتدا کند و از دشمنان آن ها به سوی خدا بیزاری جویند. آنان رفقای من و بهترین افراد امت من بر من خواهند بود.(بحارالأنوار ج51 ص72)

خدمت به مؤمنین یکی از راه هایی ست که می توان از آن طریق قلب خود را با مقام عظمای ولایت پیوند زد که ائمّه(ع) نیز آن را امری متصل به ولایت خود دانسته اند و در روایات نیز این چنین آمده:

امام کاظم(ع) فرمودند: هر کس برادر مؤمنش برای رفع نیازی نزد وی آید، این مراجعه رحمتی ست از جانب خدای متعال که به سوی او گسیل داشته است پس اگر رفع نیازش را بپذیزد، آن را به ولایت ما پیوند زده در حالی که ولایت ما به ولایت خدا پیوند خورده است. ولی اگر حاجت او را رد کند در حالی که قدرت برآوردن آن را دارد، خداوند یک مار آتشین بر او مسلط می کند تا او را تا روز قیامت در قبرش نیش بزند، چه آن شخص آمرزیده شده باشد و چه در عذاب باشد! و اگر چنانجه آن فرد نیازمند او را از برآوردن حاجتش بعد از آن رد کرد، معذور بدارد وضعش بدتر می شود.(اصول کافی ج2 ص196)

امام کاظم(ع) فرمودند: خوشا به حال شیعه ی ما که در زمان غیبت قیام کننده ما بر ولایت ثابت می ماند و از دشمنان ما بیزاری می جوید. آنان از ما و ما از آن ها هستیم، آنان به امامت ما خشنود و ما از شیعه بودن ایشان خوشحالیم. به خدا قسم آنان در بهشت با ما و در درجه ی ما هستند.(کمال الدین شیخ صدوق ص151)

امام رضا(ع) فرمودند: امیرالمؤمنین علی(ع) خطاب به امام حسین(ع) فرمود: یا حسین! نهمین فرزند تو همان قیام کننده به حق است که دین عدل خدا را ظاهر می کند. حسین(ع) سؤال کرد: یا علی! آیا این خواهد شد؟

امیر مؤمنان(ع) فرمود: آری، قسم به خدایی که محمّد(ص) را به نبوّت برانگیخت و او را از بین همه ی خلایق برگزید. اما بعد از مدتی غیبت و حیرت این قیام صورت می گیرد. البته در این مدت کسانی در دین خود ثابت خواهند ماند که مخلص باشند و دارای مرتبه ی یقین، آنان که خداوند پیمان ولایت ما را از ایشان اخذ کرده و ایمان را در دل آن ها نهاده و به روح الهی خود تأییدشان فرموده است.(بحارالأنوار ج51 ص110، کمال الدین ج2 ص304، کشف الغمّة ج2 ص521)

امام رضا(ع) فرمودند: در زمان غیبت مهدی(عج) کسی بر دین خود ثابت نمی ماند مگر افراد خالص که خداوند عهد و میثاق آن ها را بر ولایت ما گرفته و ایمان را در دل هایشان نوشته و آن ها را با روح عظمت خود تأیید کرده است.(بحارالأنوار ج52 ص110)

امام زمان(عج) فرمودند: باید هر کس از شما شیعیان اعمالی انجام دهد که او را به ما نزدیک و دوستی ما را نسبت به او بیشتر کند.(بحارالأنوار ج52 ص116)