چرا به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، قائم گفته مي شود و چرا باید موقع شنيدن اين نام بلند شده و دست خود را بر سرمان بگذاريم؟

يكي از مهم ترين  القاب حضرت مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف  " قائم "  (قيام كننده، ایستاده و به پا خيزنده) است. اين عنوان رسا و گويا، در بعضي از روايات مربوط به آن حضرت آمده و اشاره به قيام، و جهاد بزرگ ایشان دارد. روايات متعددي راجع به اين لقب وارد شده است ؛ از جمله :

عبدالعظیم حسنی به امام جواد علیه السلام عرضه داشت: من امیدوارم که شما همان قائم از اهل بیت علیه السلام باشی که زمین را پر از عدل و داد می کند، همانگونه که پر از جور و ستم شده است.

امام جواد علیه السلام در پاسخ او فرمودند: ای ابوالقاسم! هر یک از ما قائم به امر خدا و هدایت کننده به سوی دین می باشد، اما آن قائمی که خداوند به وسیله او زمین را از اهل کفر پاک می گرداند، همان است که ولادتش بر مردم مخفی شده است و از نظرها غایب خواهد شد.( کفایه الاثر، ص265)

با عنایت به اینکه تمامی معصومین علیه السلام دارای صفت هستند اما این لقب مخصوص امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است و تقریبا در تمام احادیثی که نام ایشان را می برند، این لقب درباره وجود مقدس امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بکار رفته است.

امام صادق عليه السلام فرموده است" :سمّي القائم لقيامه بالحق." قائم ناميده شده، به جهت اينكه قيام به حق خواهد كرد.( ارشاد، شيخ مفيد، ص 364)

از امام جواد عليه السلام نيز سؤال شد : چرا او را قائم مي نامند؟

صفر ابن ابی دلف می گوید: از ابوجعفر، امام جواد علیه السلام شنیدم که فرمودند: " امام پس از من، فرزندم علی است، امر او امر من، گفتار او گفتار من و طاعت او طاعت من است. امام پس از او فرزندش حسن علیه السلام است، امر او امر پدرش، گفتار او گفتار پدرش و طاعت او طاعت پدرش است." سپس سکوت کردند. عرض کردم: ای فرزند رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم  چه کسی پس از حسن علیه السلام، امام خواهد بود؟ امام جواد علیه السلام بشدت گریستند و سپس فرمودند: پس از حسن علیه السلام، فرزند او قائم به حق امام منتظر است."

عرض کردم: یابن رسول الله صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ! چرا به وی قائم گفته می شود؟ فرمودند: "چون قیام می کند، پس از آنکه نام وی مرده باشد و بیشترین معتقدان به امامتش مرتد شده باشند." ( كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 378، ح 3)

ابوحمزه ثمالی می گوید: به ابوجعفر محمدبن علی باقر علیه السلام گفتم: ای فرزند رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ! مگر همه شما قائم به حق نیستید؟ فرمودند: چرا.

گفتم: پس چرا حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف قائم نامیده شده است؟

امام باقر علیه السلام در پاسخ فرمودند: "هنگامی که جدم حسین علیه السلام به شهادت رسیدند، فرشتگان در درگاه خداوند به گریه و ضجه و ناله افتادند و گفتند: خدایا! تو درباره ی آنان که برگزیده و فرزند برگزیده ات را به قتل رسانده اند، سکوت می کنی؟ ندا رسید: ای فرشتگانم! آرام باشید! قسم به عزت و جلالم! از آنها انتقام خواهم گرفت؛ اگرچه مدتی از این جرم و جنایت گذشته باشد. سپس حجاب ها را نسبت به فرزندان امام حسین علیه السلام از برابرشان کنار زد که فرشتگان با دیدن امامان از نسل امام حسین علیه السلام بسیار شاد و خرسند گشتند و در میان آنها یک نفر ایستاده و در حال نماز بود. ندا رسید: من به وسیله این قائم از آنها انتقام می گیرم." (علل الشرایع، ص 160 و معجم احادیث امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ص 310(

امام حسین علیه السلام می فرمایند: مرد عربی پس از مسلمان شدن از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم پرسید: آیا پس از تو پیامبر هست؟

حضرت ختمی مرتبت صلّی اللّه علیه و آله و سلّم  فرمودند: من خاتم پیامبران هستم، اما بدان که پس از من امامانی از نسل من خواهند بود که قائم به قسط می باشند و تعدادشان همان تعداد نقبای بنی اسرائیل می باشد. اولین نفر آنها علی ابن ابی طالب علیه السلام است که امام و خلیفه پس از من و نه نفر از این صلب است و در همان حال دست به سینه ام گذارد و قائم نهمین فرد از آنها است که در آخرالزمان برای دین قیام می کند، همانگونه که من در نخستین روز برای دین چنین کردم... (کفایه الاثر،صص 173، 334 و 338)

امام جواد عليه السلام مي فرمايند:  " اِنّ القائم منّا هو المهدي الّذي يجب ان ينتظر في غيبته و يطاع في ظهوره." به راستي كه قائم از ما، مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف است كه در ايام غيبت، انتظار او و در دوران ظهور، اطاعت او واجب است.( كمال الدين، ج 2، ص 333، ص 337)

امام رضا عليه السلام نيز فرموده است"  : تمام الامر بقائم آل محمد." تمام امر به دست قائم آل محمد صلي الله عليه وآله است.( توحيد، صدوق، ص 232، ج 1)

علقمه بن محمد حضرمی می گوید: از امام صادق علیه السلام خواستم نام امامان را به من بگوید. آن حضرت علیه السلام فرمودند: از گذشتگان علی ابن ابی طالب، امام حسن، امام حسین، علی ابن الحسین، محمدبن علی علیهم السلام و سپس خودم.

عرض کردم: یابن رسول الله! پس از تو کیست؟ فرمودند: من به فرزندم موسی علیه السلام وصیت کردم که او پس از من است.
عرض کردم: و پس از موسی چه کسی خواهد بود؟

فرمودند: فرزند او علی است که رضا لقب گرفته است و پس از او فرزندش محمد و پس از محمد فرزندش علی و پس از علی فرزندش حسن و فرزند حسن مهدی صلوت الله علیهم اجمعین.

سپس افزودند: پدرم از پدرش، از جد خود از علی علیه السلام از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نقل کرده است که قائم ما هر گاه خروج کند، 313 نفر به عدد رزمندگان جنگ بدر گرد او جمع می شوند. پس زمانی که ظهور او فرا می رسد، شمشیری در غلاف بوده و در مقابلش قرار دارد، فریاد برمی آورد: " قم یا ولی الله فاقتل اعداء الله؛ برخیز ای ولی خدا و دشمنان خدا را نابود کن!"( کفایه الاثر،ص263)

اما اينكه موقع سلام به امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و رسيدن به نام مبارك " قائم " مي ايستيم ؛ به جهت ابراز احترام و بزرگداشت نام و ياد آن حضرت و اظهار پيوند و انتظار ظهور او است ؛

 اين كار در زمان امام صادق عليه السلام در ميان شيعيان معمول  و واجب بوده است :

امام صادق عليه السلام نيز فرموده است : سزاوار است كه وقت برده شدن نام قائم (براي احترام)، به پاخيزند و از خداوند تعجيل در فرجش را بخواهند. (الزام الناصب، ج 1، ص 271)

در حضور امام رضا عليه السلام كلمه " قائم " ذكر شد، آن حضرت برخاست و دست بر سر نهاد ه و فرمودند: " اللهم عجّل فرجه و سهّل مخرجه"  (بحار الانوار، ج 51، ص 30)

و اما مهمتر این که:

امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف  همیشه منتظر و ایستاده اند تا روز و موعد قیام فرا رسد، با استناد به فرموده ی امام سجاد علیه السلام  منتظر واقعی مانند شخص متجافی است، یعنی منتظر واقعی کسی  است که همچون امامش ایستاده  و آماده است تا هر زمان  که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف امر کنند برای برپایی امر امام سریعا اقدام کند.

  تجافی در نماز جماعت  به حالتی گفته می شود که اگر انسان، به رکعت دوم امام جماعت رسيد، پيش از رکوع يا هنگام رکوع، به امام اقتدا کند و هنگامی که امام برای تشهد نشست، شخص به حالت نيم خيز بنشيند و پس از تشهد امام با او برخيزد .  انسان چنين حالتی در نماز به خود می گيرد، برای اينکه آماده باشد تا سريع برخيزد و انسان منتظر، حالت تجافی و بريدگی از اين عالم طبيعت و دنيا دارد بدین معنی که در دنيا به صورت نيم خيز نشسته است .

امام سجاد عليه السلام مدام اين ذکر را می خواندند" :  اَللّهُمَّ ارزُقنی التَّجافی عَن دارِ الغُرور وَ الإِنابَه إِلی دارِ الخُلُود و الاستعدادَ لِلمَوتِ قَبلَ حلُولِ الفَوتِ ." خدايا ! خالی شدن از اين دنيا خانه ی فريبنده و بازگشت به سرای جاويد و آمادگی برای مرگ ، پيش از رسيدن آن را ، روزی ام کن. (مفاتيح الجنان ، اعمال شب 27 ماه مبارک رمضان)

به نقل از کتاب آماده باش یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف