1. نزول سوره ی هل أتی:
سوره انسان آیات 7_8_9: "
يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا * وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ
مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا
نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا " [همان بندگانى كه] به نذر خود وفا
مىكردند و از روزى كه گزند آن فراگيرنده است مىترسيدند. و به [پاس] دوستى [خدا]
بينوا و يتيم و اسير را خوراك مىدادند . ما براى خشنودى خداست كه
به شما مىخورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمىخواهيم.
سوره ی "هل أتی" که
سوره ی "انسان"، سوره ی "دهر" و سوره ی "ابرار"
نیز نام دارد در روز 25 ذی الحجة الحرام در حق امیرالمؤمنین
علی عَلیهِ السَّلام، حضرت زهرای مطهره سَلام
الله عَلیها، امام حسن عَلیهِ السَّلام، امام حسین عَلیهِ السَّلام و فضّه خادمه نازل شده است.(مجمع البیان
طبرسی ج10ص608)
بسیاری از محدثان، مفسران، سیره
نویسان و تراجم نگاران درمورد شأن نزول این سوره نوشته اند که امام حسن و امام
حسین عَلیهِم السَّلام مریض شدند، پیامبر اکرم صَلّی
الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم به عیادت آن ها
تشریف فرما شدند. به امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام فرمودند: ای
کاش برای بهبودی فرزندان خود نذری می کردی!
امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام عرضه داشتند:
من نذر کردم اگر پسرانم بهبودی پیدا کنند سه روز روزه بگیرم.
حضرت زهرای مرضیه سَلام الله عَلیها نیز عرضه
داشتند: من نیز نذر کردم اگر پسرانم از این بیماری بهبودی پیدا کنند به شکرانه ی
آن، سه روز روزه بگیرم.
طولی نکشید که امام حسن و امام
حسین عَلیهِم السَّلام بهبودی یافتند و تمام اهل خانه روزه گرفتند. در خانه ی امامت چیزی
نبود. امیرالمؤمنین علی عَلیهِ السَّلام امیرالمؤمنین
علی عَلیهِ السَّلام از شمعون بن جابا (یهود خیبر) سه ساع جو قرض گرفت. حضرت فاطمه سَلام الله عَلیها یک ساع آن را
آسیاب کرد و خمیر نمود و پنج گرده ی نان پخت و آن را در سفره نهاد.
در آن هنگام سائلی آمد و گفت: من
مسکین هستم به من اطعام بدهید، خداوند از اطعام بهشتی به شما عنایت کند. امیرالمؤمنین
علی عَلیهِ السَّلام سهم خود را به سائا داد، حضرت زهرا سَلام الله عَلیها، امام حسن عَلیهِ السَّلام، امام حسین عَلیهِ السَّلامو فضه نیز سهم
خود را دادند و با آب افطار کردند.
روز دوم نیز یک صاع آن را آرد
نمود پنج قرص نان پخت و در سفره نهاد. شخصی آمد و گفت: من یتیم هستم و پدرم در روز
عقبه کشته شده است. هرکدام سهم خود را به یتیم دادند و با آب افطار کردند.
روز سوم آخرین قسمت آن را آرد
کرده و نان پختند و در سفره نهادند و شخصی آمد و گفت: من اسیر هستم مرا طعام دهاید
خداوند از طعام های بهشتی به شما عنایت کند. هرکدام سهم خود را به اسیر دادند و آن
شب نیز با آب افطار کردند.
در این هنگام بود که جبرئیل نازل
شده و سوره ی مبارکه هل اتی را بر قلب مطهر پیامبر اکرم صَلّی الله عَلیهِ وَ آلهِ و سَلّم نازل فرمودند.(مسباح المتحجد
شیخ طوسی ص767، اقبال الأعمال سید بن طاووس ج2ص374، الکشف و البیان ثعلبی
ج10ص98_102، شواهد التنزیل حسکانی ج2ص394_414، الکشاف زمخشری ج4ص670، المناقب
خوارزمی ص267_274، تفسیر کبیر فخر رازی ج30ص244)
|