مقام
صدیقه طاهره سلام الله علیها
دربارهی
حضرت زهرا سلام الله علیها این
را نه بهعنوان اینکه آدم بخواهد جزو حرفهای متعارف و معمول که میزنند، بر زبان
جاری کند- حقّاً و انصافاً ماها قاصریم، حقیرتر از آن هستیم که بخواهیم از آن مقام
باعظمت سخن بگوییم؛ از حقیقت نوریِ آن بزرگوار و امثال ایشان از ائمّهی معصومین،
زبان ماها، بیان ماها، فهم ماها کوتاهتر از این است که بتوانیم در این زمینهها
صحبت کنیم. در روایات مقام حضرت زهرای
اطهر سلام الله علیها با
تعابیری بیان شده است که درباره هیچ کدام از معصومین این گونه صحبت نشده است.
رسول
اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
همانا خداوند با غضب فاطمه سلام الله علیها
غضب میکند و با رضایت او راضی میشود.
این
روایت با صراحت دلالت دارد بر اینکه حضرت زهرا سلام
الله علیها دارای مقام خاصه ای است که در بیان نمی گنجد. او
چه کسی است که رضاى او رضاى خدا و غضب او غضب
پروردگار است؟
کسی مثل پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم وقتی فاطمهی زهرا سلام الله علیها بر او وارد میشد، «قام الیها»؛( سنن ابی داود، ابوداوود، ج ۲، ص ۵۲۲ ؛سنن ترمذی، ترمذی، ج ۵، ص ۳۶۱ ؛ الادب المفرد ، بخاری، ص ۲۰۲ ؛ الصحیح ابن حبان ، ابن حبان، ج ۱۵، ص ۴۰۳.)
نه
فقط بلند میشد، بلکه بلند میشد و به سمت او میرفت. یک وقت یکی وارد اتاق میشود،
شما به احترامش بلند میشوید؛ یک وقت کسی وارد اتاق میشود، شما با اشتیاق به طرفش
میروید. اینها مگر شوخی است؟ این بحثِ پدر - فرزندی نیست. پیغمبر خدا این طور از
فاطمهی زهرا سلام الله علیها تجلیل
میکند؛ در بعضی از نقلها، اینگونه آمده است: پیامبر صلی
الله علیه و آله و سلم فاطمه زهرا سلاماللَّهعلیها را میبوسید، دست
او را میگرفت و میآورد در جای خودش مینشاند. این مقام فاطمهی زهراست. انسان
دربارهی این دختر چه بگوید؟ دربارهی این موجود باعظمت چه بگوید، رضای او را رضای
خود، رضای خود را رضای خدا؛ سخط او را سخط خود، سخط خود را سخط خدا اعلام میکند؛
اینها مقامات فاطمهی زهرا سلام الله علیها
است.
فاطمهی
زهرا سلام الله علیها کلمةاللَّهِ پرمضمون
و مانند یک دریای ژرف و عمیق است. هر چه فکر انسان، ذوق انسان، طبع ظریف صاحبان
طبع در این زمینه کنکاش بیشتری کند، تدبر و تأمل بیشتری کند، گوهرهای بیشتری به
دست نخواهد آورد.
از
آن تکریمی که امیرالمؤمنین علیه السلام
برای
ایشان قائل است، و از آن تکریمی که در روایات و کلمات همهی ائمه دربارهی فاطمهی
زهرا سلام الله علیها آمده انسان میفهمد
که چه عظمت و شیفتگییی در کلمات ائمه نسبت به فاطمهی زهرا سلام
الله علیها موج میزند. هر یک از ائمه شط خروشانی هستند
که فضای معرفت و استعدادهای بشری را سیراب و بارور کردهاند و همهی این جویبارها
از این چشمه سرازیر میشوند؛ چشمهی جوشان فاطمهی زهرا سلام
الله علیها.
زمانی انسان به درجة انسانيت می رسد که منشأ خشم و خشنودي او خداوند باشد و این مقامی
بس بزرگ است که اولیاالله دارای آن هستند اما در مورد بی بی دو عالم این مسئله
بسیار فراتر است او دارای مقامی است که اراده اش در ارادة خداوند تبارك و تعالي فاني
است، ديگر او ارادهاي ندارد و ارادة او عين ارادة خداست. در واقع هر وقت او غضب
کند خداوند غضب کرده و هر زمانی او خشنود گردد باری تعالی خشنود گردیده است.
تصور اين درجه بسيار مشكل است چه رسد به تحقق اين امر! اين همان
مقام عصمت خاصه فاطمه الزهرا سلام
الله علیها است.
عصمت آن مخلوقي كه نظيرش در ميان تمام مخلوقات وجود ندارد، كسي كه
حب و بغضش در حب و بغض خداوند فاني شده است. چيزي را دوست نميدارد مگر
اينكه خداوند آن را دوست بدارد و از چيزي خشمگين نميشود مگر اينكه خداوند را از
آن چيز خشمگين ببيند.
پيامبر اكرم صلی الله علیه
و آله و سلم فرمودند: همانا خداوند از خشنودي فاطمه سلام الله علیها خشنود و از غضب او غضبناك ميشود. اين به چه
معناست كه به درجهاي برسد كه «لام» خشنودي از طرف فاطمه الزهرا سلام الله علیها باشد يعني
خداوند از خشنودي فاطمه سلام الله علیها خشنود شود و اين مقام بالاتر است از اينكه فاطمه سلام الله علیها از خشنودي
خدا خشنود گردد. اينجاست كه معناي اين سؤال فهميده ميشود كه فاطمه الزهرا سلام الله علیها را چه كسي ميشناسد،
اين فاطمه الزهرا سلام الله علیها چه كسي است؟ و در جواب ميگوييم: امام جعفر صادق علیه السلام كسي است كه ميداند فاطمه سلام الله علیها كيست، ايشان
ميفرمايند:
همانا فاطمه، فاطمه ناميده شد، چرا كه مردم از شناخت ايشان
ناتوانند. (تفسير فرات، ص (581
پس با دليل ثابت كرديم كه از معرفت و درك مقام حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها عاجز هستيم، ما از معرفت آن درجة بالايي كه
خداوند متعال رضايش را در رضايت او و غضبش را در غضب او گذارده است عاجز هستيم،
عاجز هستيم از معرفت اين مخلوق رباني و حوراي انساني، او كيست؟...
پیامبر
صلی
الله علیه و آله و سلم در حدیث ثقلین، حضرت زهرا اطهر سلام
الله علیها را با این ویژگی که خدا به خاطر غضب او غضب
میکند، در کنار قرآن گذاشتهاند (کتابالله و عترتی)، در شرایطی همچون پس از رحلت
رسولخدا صلی الله علیه و آله و سلم
که میخواهیم راه حق و باطل را از هم
تشخیص دهیم، با ملاک قرار دادن غضب و رضایت حضرت زهرا سلام
الله علیها میتوان حق و باطل را از هم جدا کرد.
چون
ملاک غضب خداوند، خشم و غضب حضرت زهرا سلام الله علیها است.
اگر بخواهیم بدانیم که کجا خداوند غضبناک می شود مصداقش در جایی تطبیق میکند که
ببینیم فاطمه الزهرا سلام الله علیها از
چه کسی غضبناک است.
نتایج
غضب حضرت زهرا سلام الله چیست؟
در سوره طه آیه 81 می فرماید: فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي وَمَنْ يَحْلِلْ
عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ هَوَى. هر کسی که مستوجب خشم من گردید همانا خوار و هلاک
خواهد شد.
اينکه
مي گوييم خداوند از غضب حضرت زهرا سلام الله عليها غضب
مي کند، در اصل غضب حضرت به دنبال غضب الهي است. چون وقتي خداوند از چيزي غضبناک
است معصومان هم غضبناک مي شوند و اراده آنها در تمامي لحظات از اراده خداوند جدا
نيست.
در اين روايت سخن از
تبعيت خداوند از بشر نيست؛ بلكه اين حديث در مقام بيان جايگاه والاي معنوي حضرت
زهرا سلام
الله عليها و تسليم محض بودن ايشان در پيشگاه پروردگار است كه اين مطلب نشانگر
اين است كه آن حضرت به قدري تسليم خداوند هستند و به نحوي اعمال ايشان مطابق با
اراده الهي است كه نه تنها رضايت و خشم ايشان به خاطر خداست؛ بلكه خداوند نيز به
خاطر ايشان خشنود و غضبناك مي شود.
بنابراين حديث شريف «ان
الله يغضب لغضبك» دلالت مي كند كه خداوند با غضبناك شدن به خاطر غضب
حضرت زهرا سلام الله عليها، مقامي بسيار والا را براي ايشان ثابت مي كند و
مقامي بالاتر از مقام پيامبران الهي براي صديقه طاهره قائل شده است چرا كه حضرت
يونس (علي نبينا و آله و عليه السلام) با آنکه پيامبر الهي ومعصوم بود؛ ولي خداوند
متعال با غضب او غضبناك نشد.
این
حدیث بر مظهر اوصاف جمال و جلال الهی بودن این وجود شریف دلالت دارد. این بدین
معناست که رضایت حضرت فاطمه زهرا(س)، نمودار اوصاف جمال و غضب وی، نمودار اوصاف
جلال الهی است.
در
روایت دیگری در ذیل آیه «فَلَمَّا آسَفُونا انْتَقَمْنا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْناهُمْ
أَجْمَعین» از معصوم(ع) پرسیدند
که خداوند میفرماید «وقتی
فرعونیان ما (خداوند) را ناراحت کردند، ما از ایشان انتقام گرفتیم»؛ آیا خداوند
ناراحت و غضبناک میشود تا انتقام بگیرد؟ حضرت فرمودند:
خداوند مانند ما ناراحت نمی شود لکن بندگان خاصی را آفریده است که
ایشان بطور کامل تحت تربیت خداوند قرار گرفته اند و اینها به گونه ای شده اند که
خداوند متعال رضایت ایشان را رضایت خودش و ناراحتی ایشان را ناراحتی خود در بین
انسانها معرفی کرده است".
حضرت
زهرا اطهر سلام الله علیها یکی
از این افراد هستند که تحت تربیت خاص خداوند متعال قرار گرفته است و اوصافش مظهر
اوصاف الهی است.
در
زیارت حضرت زهرا اطهر سلام الله علیها آمده است: یا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ
اللّهُ الَّذی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ، فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ
صابِرَةً
در
این نوع از برداشت باید بگوییم "حضرت زهرا اطهر سلام
الله علیها قبل
از خلقت مادی خلقت دیگری نیز داشته اند".
روایات
زیادی در این زمینه داریم که با تعبیرات مختلف بیانگر این است که حضرت زهرا اطهر سلام
الله علیها ، قبل از خلقت مادی، خلقت نوری داشته اند.
این روایات بیانگر این مطلب است که خلقت خداوند متعال محدود به عالم ماده و جسمانی
نیست.
این
تعبیرات مختلف بیانگر خلقت عالی قبل از خلقت مادی این بزرگواران است که این
«قبلیت» هم قبلیت رتبی است؛ چرا که در عوالم قبل از عالم ماده، زمان «نیست» میشود
و قبلیت رتبی، شرافت عالم دیگر را نسبت به این عالم و تقدم وجودی آن عالم نسبت به
این عالم را بیان میکند.
در
مکاشفات یوحنای رسول آمده است که: و علامتی عظیم در آسمان ظاهر شد: زنی که آفتاب را
در بر دارد و ماه زیر پاهایش و بر سرش تاجی از دوازده ستاره است.
آن
زن که یوحنا او را نمی شناخت اما در عالم معنا با نشانه های آفتاب و ماه و تاج
دوازده ستاره مکاشفه اش کرد کسی نیست جز حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام
الله علیها که یگانه بانوی عالم است که رضایت خداوند در
گروی رضایت اوست.
|