ویژگی های عصر غیبت

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: زمانی بر امّت من می آید که در آن زمان درون آنها پلید می شود ولی ظاهر آنها به طمع دنیا آراسته می گردد، به آنچه نزد خداوند است دل نمی بندند، کارشان ریا و تظاهر است، خوف از خدا به دلشان راه ندارد و خداوند آنها را به عذابی فراگیر دچار سازد، آنها خداوند را همچون آدم غریق می خوانند و خداوند دعایشان را مستجاب نمی کند.( بحارالانوار ج 52 ص 190 )

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: لئیمان، احمقان و بندگان به ریاست و بزرگی رسند، مردم در امر دین با یکدیگر معاونت و مساعدت نکنند. فحش، غیبت، دروغ، قطع رحم، شرب خمر، دف و سایر سازها، زنا، لواط، مساحقه، ریا، دشنام به پدر و مادر، ظلم به بندگان، اطاعت زنان، عقوق والدین، قمار، خیانت در تجارت و شراکت در مال بسیار گردد. قراء قرآن بسیار شوند و فقها، علما و صلحا کم می شوند. منافق در میان هر قومی و فاجر در میان بازار، بزرگ و سالار آنها می شود، اشرار و اوباش دولتمند و مالدار می گردند، مؤمنین ذلیل تر از گوسفند گردند، محراب ها مزیّن و نقّاشی شود، مصحف ها را با طلا زینت کنند و در مساجد تفاخر کنند... مردان به معاونت زنان خود تجارت کنند، زنان با مردان در کسب و کار شریک شوند، ربا به صورت بیع درآید، رشوه را به صورت هدیه حلال شمارند، زکات دادن بر مردم دشوار گردد، صدقات را به محتاجان ندهند و از حقّ آن ها تجارت کنند.

مردم با یکدیگر عداوت ورزند، عمرها کوتاه گردد، علمی که فایده برای دین داشته باشد کم می شود، زنان خود را قبله خود سازند، اوقاتی را که باید صرف دین کنند صرف دراهم دنیا می کنند، آن روز از اسلام جز اسمی و از ایمان به غیر از اسم باقی نمی ماند.

مساجد از عمارت آباد و از هدایت خراب شود، علمای آن ها(بعضی) بدترین خلق خدا می باشند، علمای خوب را متابعت نکنند و از ایشان بگریزند، چنان که گوسفند از گرگ می گریزد. پس به جرم همین دوری مبتلا به سه بلا می شوند: برکت از اموالشان برخیزد، سلطان جابر و ظالم بر آن ها مسلّط گردد و از دنیا بی ایمان بیرون روند. از بزرگان حیا نکنند، احترام پیران ننمایند و مردم مال دار را برای دنیا احترام کنند، اغلب نماز را ضایع نمایند به حدّی که پنجاه نفر از ایشان نماز گذارند و از یکی مقبول نشود.

اهل بازار پیوسته از کسادی به یکدیگر شکایت می کنند، بزرگان از برای تفنّن، اغنیا برای تجارت، مساکین برای مسئلت و قراء برای ریا حج روند. مردان شبیه زنان و زنان به مردان شباهت پیدا می کنند. بناهای بلند سازند، دین را به دنیا فروشند، متابعت هوای نفس کنند، کیل و وزن را کم دهند. قرآن را نشناسند مگر به آواز خوش، عبادت نکنند خدا را مگر در ماه رمضان. امراء ستمگر، صلحا طمع کار، عبّاد ریاکار، تجّار ربا خوار، زنان زینت دار... روزی که چنین شود به کسادی افتند.

سپس در پایان این اخبار رسول خدا(ص) فرمودند: هرکه در آن ایّام خدا را عبادت کند، مثل هجرت است به سوی من و هر کس متمسّک گردد نسبت به من برای اوست اجر صد شهید.( منتقم حقیقی ص 119 )

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: هنگامی که امام غائب از نسل من از دیده ها پنهان شود و مردم با غیبت او از حدود شرع بیرون روند و توده مردم خیال می کنند که حجّت خدا از بین رفته است و امامت باطل گشته است! سوگند به خدای علی در چنین روزی حجّت خدا در میان آنها است، در کوچه و  بازار آنها گام بر می دارد و بر خانه های آنها وارد می شود و در شرق و غرب جهان به سیاحت می پردازد و گفتار مردمان را می شنود و بر اجتماعات آنها وارد شده و سلام می فرماید، او مردمان را می بیند ولی مردم تا روز معیّن و وقت مقرّر او را نمی بینند تا جبرئیل میان آسمان و زمین بانگ بردارد و ظهور او را اعلام کند.(بشارة الاسلام ص 37)

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: زمانی خواهد آمد که زمین از ظلم و ستم پر می شود تا جایی که نام خدا را در پنهانی به زبان آورند.(بحارالانوار ج 13 ص 343)

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در آستانۀ ظهور قیام کننده(عج) سال های فریبنده ای است. در آن سال ها راستگو تکذیب می شود و دروغگو تصدیق می شود، افراد حیله گر مقرّب و محترم می شوند و اشخاص پست و فاقد صلاحیّت سخنگو می شوند.(غیبت نعمانی ص 148)

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: من دربارۀ دوازدهمین فرزند از صلب خویش می اندیشم. او مهدی است، زمین را از عدل وداد پر می کند، آن سان که از جور و ستم مالامال گشته باشد. او را غیبتی است و مردمان را در کار او حیرتی خواهد بود، جمعی در این غیبت و حیرت گمراه می شوند و گروهی دیگر راه خواهند یافت.( همان ص 564 )

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: او را غیبتی است بس طولانی، تا آنجا که نا آگاهان گویند: دیگر خدا را به خاندان پیامبر نیازی نیست.( کمال الدّین ج 1ص 564 )

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: زمانی دروغگویی حلال شمرده می شود و از شهوات پیروی گردد و گناهان علنی شود و تهمت رایج و دروغگو تصدیق و خائن امین مردم شود و شاهد در جایی شهادت دهد که از او شهادت خواسته نشده است و دیگری به خاطر قرار قبلی بدون شناخت از چیزی شهادت دهد، در آن زمان در همه جا آتش می بارد.( الامام المهدی ص 219 )

امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: آری طول دوران جان کاه غیبت سبب می شود تا او، وارهانیده شود و تنهای تنها باقی بماند.( همان ص 563 )

امام حسین(ع) فرمودند: برای نهمین فرزند از نسل من غیبت طولانی خواهد بود و به دلیل آن گروهی از مردم راه انحراف و ارتداد پیش گیرند و گروهی در دین و آیین توحیدی خویش و ایمان به دوازدهمین امام نور، ثابت قدم و استوار می مانند و به خاطر این ثبات و استواری در عقیده، اذیّت و آزارها را تحمّل می کنند و به تمسخر به آنان گفته می شود اگر راست می گویید، این وعده ظهور کی خواهد بود؟ و امّا بدانید که شکیبایی بر اذیّت ها و آزارها در عصر غم بار غیبت آن حضرت، بسان مجاهدی است که پیشاروی پیامبر با شمشیر در حال جهاد و پیکار با کفر و ارتجاع است.(کمال الدّین ج 1 ص 317)

امام صادق(ع) فرمودند:او را غیبتی است که روزهای بسیار و مدّت طولانی دارد، پس مخلصان، منتظر خروجش باشند و اهل تردید انکارش کنند و جاهلان یاد او را به استهزاء گیرند و وقت گذاران در آن دروغگو شوند و عجله کنندگان در آن هلاک شوند و تسلیم شوندگان در آن نجات یابند.   ( کمال الدین ج 2 ص 378 )

امام صادق(ع) فرمودند: در آخرالزّمان هر کس مؤمنی را که در سختی و تلاش ببیند به خداوند پناه می برد و انسان کافر چون مؤمن را در این حال ببیند، خوشحال می شود و از این که فساد بر روی زمین فراگیر شده بسیار شاد است و امر کننده به معروف را می بینی که ذلیل است.(بشارة الاسلام ص 132)

امام صادق(ع) فرمودند:برای مردم زمانی فرا رسد که همگان دچار تب ولرز می گردند، علم ودانش در آن زمان در هم پیچیده می شود، آن سان که مار در لانه اش به دور خود می پیچد، در آن هنگام ستاره آن ها طلوع می کند. گفته شد مراد از تب و لرز چیست؟ فرمود: روزهای فترت(فاصله زمانی که امام غائب باشد) که همگان دچار ضعف و سستی می گردند، در آن ایّام بر عقائد خود استوار باشید تا خداوند ستاره شما را ظاهر گرداند. (بحارالانوار ج 52 ص 234)

امام صادق(ع) فرمودند:حال شما چگونه است آنگاه که بی امام و نشانه هدایت باقی بمانید و بعضی از شما از بعضی دیگر برائت جوئید، بدانید که در آن زمان از هم متمایز شوید و مورد آزمایش واقع گردید و غربال شوید و در آن زمان شمشیرها رفت و آمد کند و در اوّل روز کسی به امامت رسد امّا در پایان روز خلع و کشته شود.(کمال الدین ج 2 ص 25)

امام صادق(ع) فرمودند:هرگاه زمان غیبت فرا رسید، به دستورات امامان پیشین چنگ زنید، تا امام آخرین ظهور کند...، هرگاه روزی رسید که امامی از آل محمد(ص) در میان خود نداشتید، همان امامانی را که دوست می داشتید دوست بدارید، همان کسانی را که دشمن می داشتید، دشمن بدارید( از آنها دوری کنید و به دام آنها در نیفتید )، همواره در راه ولایت حقّه جای داشته باشید، تا خداوند ستاره هدایت شما را طالع سازد، تا خداوند صاحب دین را برساند.(خورشید مغرب ص 282 ، بحارالانوار ج 52 ص 131)

امام صادق(ع) فرمودند: قیام کننده ما متولّد می شود و غیبت می نماید، غیبتی طولانی و عمر می کند، عمری طویل و مؤمنین در آن زمان امتحان می شوند و شاکی می شوند به سبب طول غیبت و بسیاری مرتد می گردند و ربقۀ اسلام را از گردن خود بر می دارند با وجود این که خداوند فرموده: 

«کلُّ انسانِ اَلزَمناهُ طائِرهُ فی عُنُقِهِ» هرکس را ربقۀ ولایت بر گردن دارد. اسراء 13 (دارالسلام ص 219)

امام صادق(ع) فرمودند: بدانید به خدا قسم حتماً مدّت زمانی از روزگار شما غایب خواهد شد و بی تردید پنهان و گمنام خواهد گردید تا آنجا که گفته شود، آیا او مرده است؟ هلاک شده است؟ در کدامین سرزمین راه می پیماید؟ و بدون شک دیدگان مؤمنان بر او خواهد گریست و همچون واژگون شدن کشتی در امواج دریا حتماً زیر و رو خواهند شد (منظور همان مشکلاتی است که برای شیعه در امواج فتنه های گمراه کننده هولناک رخ می دهد و نیز آنچه از مذاهب باطل و متحیّر و سرگردان که از شیعه جدا و گروه گروه می شود)، پس هیچ کس رهایی نمی یابد مگر آن کس که خداوند از او پیمان گرفته و در دل او ایمان را نقش بسته و با روحی از جانب خود تأییدش فرموده است و بی تردید دوازده پرچم اشتباه انگیز که شناخته نمی شود کدام از کدام است، بر افراشته خواهد شد (منظور پرچم هایی است که متعلّق به مدّعیان امامت از تبار ابی طالب و آن کسانی است که از بین ایشان به خاطر ریاست طلبی در هر زمان خروج می کنند و سست مذهبان از شیعه و دیگران گمان می برند که آنان بر حق اند نظر به اینکه از خاندان حق و راستی و درستی اند) سپس فرمود: امر ما روشن تر از خورشید است.(غیبت نعمانی ص 219)

امام صادق(ع) فرمودند:مردم امام خود را نیابند، او در موسم حج آنها را ببیند، امّا آنها او را نمی بینند.(کمال الدین ج2 ص 30)

امام صادق(ع) فرمودند: چگونه خواهید بود چون سبطه واقع شود، پس علم در آن جمع گردد هم چنان که مار خود را در سوراخ خویش گِرد می کند و شیعه در میان خویش اختلاف کند و پاره ای دیگری را دروغگو خواند و بعضی در روی پاره ای دیگر آب دهان اندازند، پرسیدند: خیری در آن حال نیست؟ فرمود: همۀ خیر در آن حال است.(غیبت نعمانی ص 231)