خوب می دانی محبت پدر محبتی است که با نگرانی، دلسوزی و دلمشغولی همراه است. شفقت این گونه محبتی است. همیشه پدر دل نگران فرزندان است. شاید به ظاهر از فرزندان دور باشد اما همیشه دلش برای فرزندان در تپش است. پدر دلسوز اگر ببیند که فرزندش خطا می کند و به راه اشتباه می رود، با مهربانی او را از خطایش بازمی دارد و هر طور شده از سقوط در انحراف بازش می دارد. اگر فرزند چنان خطاکار باشد که صبر پدر به پایان برسد و او را از خود براند، اگر چنان بی ادبی کند که پدر او را از خانه بیرون کند، اگر تمام روز را بی خیال در کوچه و خیابان سر کند، زمانی که شب فرامی رسد باز به یاد پدر و خانة پدری می افتد، نادم و پشیمان می شود. اگر چه شرمسار است اما راه دیگری ندارد، جای دیگری نمی شناسد، پناه دیگری نیست. پس نزد پدر بازمی گردد و آن وقت است که می بیند پدر نگران و چشم به راه او بوده است. مدتهاست که انتظار او را می کشیده، چه بسا در خانه را نیمه باز گذاشته تا فرزند بازگردد، بارها و بارها تا سر کوچه آمده و نگران بوده که در این تاریکی و ناامنی خیابانها چه به سر فرزندم آمد!

رأفت امام شبیه به آن پدر دلسوزی است که از هیچ ارشاد و هدایتی دریغ نمی ورزد. و راستی که چنین است! مگر نه اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بارها و بارها خود و امیرالمؤمنین علیه السلام  را پدران امت خود معرفی کرد: و چون سخن از مولا علی علیه السلام  به میان آمده این موضوع در مورد همة ائمه هم صدق می کند که کلهم نورٌ واحد. در توصیف همة امامان به طور عام، و در عصر ما در توصیف حجه بن الحسن به طور خاص می باشد.

لذا ما فرزندان معنوی و روحی ائمه علیه السلام  هستیم. امام رضا علیه السلام می فرمایند: محبت و دوستی پیامبر نسبت به امتش محبت پدر به فرزندانش می باشد و بعد از پیامبر محبت علی علیه السلام  بر مردم مانند محبت پیامبر به امت است. سپس فرمودند به همین جهت پیامبر فرمودند: «انا و علی ابوا هذه الامة...»

در روایت دیگری مولا علی علیه السلام  پس از نقل این جمله فرمودند: شنیدم از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که فرمود : حق ما بر امت بزرگتر از حق پدر و فرزندی است"

یک پدر دلسوز در مقابل فرزند خود احساس مسئولیت می کند و نگران او است. پدر، بیش از آنکه به فکر راحتی خود باشد، به آسایش فرزندش می اندیشد و می کوشد تا بهترین امکانات را برای او فراهم آورد. در واقع پدر و مادر به فرزندشان احسان می کنند.

این حالت پدر و مادر، برخاسته از محبت قلبی آنهاست. منطق محبت، منطق خاصی است و تا زمانی که کسی اهل آن نباشد، نمی فهمد. اگر کسی پدر یا مادر نباشد، نمی تواند احساس آنها را نسبت به فرزندشان درک کند. باید باور داشت که محبت امام عصر علیه السلام  به ما، افزون از محبتی است که یک پدر دلسوز و یک مادر مهربان نسبت به فرزند خود دارند. این حقیقت، جز در وجود مقدس آن حضرت یافت نمی شود. باید این نعمت بزرگ الهی را قدر دانست و آن را پاس داشت.

سید بن طاووس یکی از علمای شیعه بود که بارها و بارها خدمت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشّریف  رسیده بود چنانکه حتی لحن صدای آن حضرت را می شناخت. وی نقل می کند: در یک سحرگاه در سرداب مطهر (منزل حضرت در سامرا) از حضرت صاحب الامر ارواحنافداه این مناجات را شنیدم که می فرمود:

اَللهُم اِنَّ شِیعَتَنا خُلقَت مِن شُعاعِ اَنوارِنا وَ بَقِیَةِ طِینَتِنا وَ قَد فَعَلوا ذُنوباً کَثیرَةً اِتِکالاً عَلی حُبِّنا وَ وِلایَتِنا فَاِن کانَت ذُنوبُهُم بَینَکَ وَ بَینَهُم فَاصفِح عَنهُم فَقَد رَضینا وَ مَا کانَ مِنها فِیما بَینَهُم فَاصلِح بَینَهُم وَ قاص بها عَن خُمسِنا وَ اَدخِلهُم الجَنَّةَ وَ زَحزِحهُم عَن النارِ وَ لا تَجمَع بَینَهُم و بَینَ اَعدائِنا فِی سَخَطِک. 

خدایا؛ شیعیان ما را از شعاع نور ما و بقیه طینت ما خلق کرده ای، آنها با اتکاء بر محبت به ما و ولایت ما مرتکب گناهان بسیاری شده اند، اگر گناهان آنها گناهی است که در ارتباط با توست از آنها بگذر که ما را راضی کرده ای و آنچه از گناهان آنها که در ارتباط با خودشان است، خودت بین آنها را اصلاح کن و از خمسی که حق ماست به آنها بده تا راضی شوند و آنها را از آتش جهنم نجات بده و آنان را با دشمنان ما در خشم و سخط خود جمع نفرما.

همچنین آن بزرگوار در کتاب مهج الدعوات خویش آورده که: در شب چهارشنبه 23 ذیقعده الحرام سال 638 قمری در سامرا بودم، سحرگاه در سرداب مطهر می شنیدم که آن حضرت (علیه السلام) در حق شیعیان خود این دعا را می فرمود:  

اِلهی بحَقِ مَن نَاجَاکَ وَ بِحَقِّ مَن دَعاکَ فِی البَرِّ وَ البَحرِ تَفضَّل عَلی فُقَراءِ المُومنین وَ المُومِناتِ بِالغِناءِ وَ الثَروَةِ وَ عَلی مَرضَی المُومنین وَ المُومناتِ بِالشَفاءِ وَ الصِّحَّةّ وَ عَلی اَحیاءِ المُومنین وَ المُومنات بِاللُطفِ وَ الکَرَمِ وَ عَلی اَمواتِ المُومنین و المومنات بالمَغفِرَةِ و الرَحمَةِ وَ عَلی غُرَباءِ المُومنین و المومنات بالرَّدِ الی اَوطانِهِم سَالِمِین 

خدایا! به حق آنکه با تو مناجات کرد و به حق آنکه در خشکی و دریا تو را خواند بر مومنان فقیر، غناء و ثروت و بر بیمارانشان شفاء و سلامتی و بر زندگانشان لطف و کرم و بر گذشتگانشان مغفرت و رحمت و بر مسافران و غریبانشان بازگشت به وطنهایشان، تفضل فرما.

آیا این کلمات به جز دعای پدری مهربان و دلنگران در حق فرزندان خویش است؟!

 امام رضا علیه السلام   فرمودند: امام پدر مهربان و دلسوز است.

پدر دلسوز اگر ببیند که فرزندش راه خطا می رود و اشتباهی را مرتکب می شود، با مهربانی و ملاطفت، او را از خطایش بازمی دارد و به هر قیمتی که شده از سقوط در انحراف نجاتش می دهد. برادر، در سختیها و گرفتاریها، برادرِ خود را تنها نمی گذارد. و آن که برادری مانند خود دارد هیچ گاه خود را تنها احساس نمی کند. مادر مهربان کودک خود را از خودش بیشتر دوست دارد، حاضر است به جای او همة ناراحتی ها و مشکلات را تحمل کند اما آن طفل به سختی نیافتد و در دام بلا گرفتار نشود. همة اینها و بالاتر از اینها، در وجود نازنین امام (علیه السلام) جمع شده و خداوند چنین بزگواری را مربی و پدر و مادر بندگان خود قرار داده است.

کسی که ولایت چنین امامی را بپذیرد، خود را در کنفِ حمایت و زیر سایه- مهر و عطفت چنان شخصی قرار داده و دیگر از هیچ خطری نگرانی ندارد و دلش شور چیزی را نمی زند. کدام پدر از امام علیه السلام مهربان تر، آگاهتر، توانمندتر، متقی تر، خداشناس تر، دستگیرتر می توان یافت؟ کارهایی را امام می تواند انجام دهد که از عهدة هیچ پدر و مادری در حق فرزندشان برنمی آید. کسی که چنین ولیّی دارد و خود را به او سپرده است، هر جا بخواهد بلغزد یا نفهمد یا هوای نفس بر او غلبه کند یا ... در همة این موارد مربی و سرپرستِ او بالای سرش هست و با آن ویژگی هایی که در مورد ایشان بیان شد، هرگز فرزند خود را رها نمی کند.

وقتی کودکی هنوز راه رفتن بلد نیست، یا در تاریکی می خواهد به راهی که تا به حال نرفته قدم بگذارد، دست خود را در دست پدر می گذارد و اگر چشمانش هم بسته باشد مطمئن خواهد بود که به مقصد می رسد و از راه منحرف نمی گردد. بندگان خدا کودکانی هستند که باید دست در دست مربی و پدر خود، راه بندگی خدا را طی کنند تا در این راه از شر شیاطین مصون و محفوظ بمانند. اما کسی که امام ندارد و ولایت چنین شخصی را گردن ننهاده است، همچون کودکِ بی پدری است که خودش راه را بلد نیست اما می خواهد با اُفت و خیزی و حرکات بچگانه مسیری را طی کند که بزرگان در آن مسیر به زمین خورده اند. آیا امکان پذیر هست؟! چنین کسی پناهی ندارد و در مشکلات خود را بی پناه احساس می کند، ولی اهل معرفت، امام علیه السلام  را پناهگاه خود می دانند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: سخت تر از زندگی یتیمی که پدرش را از دست داده، یتیمی است که امامش را نمی شناسد و بین او و امامش فاصله افتاده است، و در احکام دین سرگردان است که چه کند؟ آگاه باشید هر کس از شیعیان ما به مسایل ما آگاهی دارد، و چنین یتیمی سرگردان از احکام ما را بنگرد و او را ارشاد و هدایت نماید و شریعت ما را به او بیاموزد؛ آن راهنما،در بهشت با گروه ما و همدم پیامبران در جایگاه رفیع و ارجمند خواهد بود. بحار الانوار ج 2 ص 2

امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: شدیدتر از یتیمی که از پدرش جدا شده، یتیمی است که از امام خویش جدا گشته است و به او دسترسی ندارد و حکم او را در زمینه شرایع دینی‌اش که مورد نیاز اوست، نمی‌داند.( مستدرک وسائل، جلد 17، صفحه 317)

یتیم به افراد بی سر پرست گفته می شود؛ که بی سرپرست به دو گروه تقسیم می شوند:

اول بی سرپرست از  پدر و مادر  

دوم  بی سرپرست از صاحب و ولی امر

در خصوص گروه اول، خداوند پناه و سرپرست او خواهد بود برای همین در آیات و روایات و سیره اهل بیت علیه السلام  یتیم نوازی، عطوفت و مهربانی با ایتام و... سفارش زیاد شده و دائما تذکر، تلنگر و هشدار داده شده است که ظلم به آنها و آه یتیم بیداد  می کند!

أَ لَمْ يَجِدْكَ يَتيماً فَآوى‏  (ضحی6 )

فَأَمَّا الْيَتيمَ فَلا تَقْهَرْ ( ضحی9 ) 

وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي‏ هِيَ أَحْسَنُ (انعام 153)

مولا علی علیه السلام   پس از ضربت خوردن : َ قَالَ ع فِي وَصِيَّتِهِ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْأَيْتَامِ- فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا يَضِيعُوا بِحَضْرَتِكُم. خدا را خدارا درباره یتیمان. نکند آنان گاهی سیر و گاهی گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع گردد.(کافی ج7 ص51(

در خصوص گروه دوم منظور بی سرپرست از ولی امر است که با غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشّریف شیعه یتیم شد.

امام  زمان سردار جمیع بندگان مسلمان و صاحب اختیار ایشان در امور دین و دنیا می باشد. امامت لطفی است از جانب خداوند در حق بندگان. چرا که به هر عاقلی پوشیده نیست که هر گاه بندگان را رئیسی، مهتری و حاکمی باشد از جانب خداوند و جانب رسول خدا آن ها را امر می کند به طاعت و عبادت، و از معصیت و ناشایست باز می دارد و دین خدا و شریعت رسول او را محافظت می نماید تا تغییر و تبدیل و زیاد و کم به آن راه نیابد؛ و داد مظلوم را از ظالم بگیرد و اهل ظلم را از تعدی و جور منع می کند و اگر مشکلی پیش بیاید حل می کند و قضایا و احکامی که اتفاق می افتد به او ارجاع داده می شود.

امام از ما به ما و مصالح ما، آگاه تر و مهربان تر است. چون آگاهی او شهودی و وجودی است [یعنی عیان، آشکار، حضوری و غیر اکتسابی است و از طریق تزکیه نفس و یا معرفت قلبی به دست نمی آید و مخصوص امام و در ذات اوست] و محبت او غریزی و محدود نیست.

پس در هر حال وجود امامی لازم است که معارف و قوانین دین خدا پیش او محفوظ باشد و هر وقت مردم استعداد پیدا کردند بتوانند از راهنمایی وی استفاده کنند.

اما ما آن کودکان هستیم که روح و روان خودمان را با گناه آلوده کرده ایم و راه به جایی نداریم.

با این کوله بار سنگین، در خانه ی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشّریف را می زنیم. به پناه او می رویم. او را شفیع قرار می دهیم و از محضرش استمداد می کنیم.

امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشّریف  در توقيع شريفشان خطاب به شيخ مفيد مي‌نويسند:

"اِنّا غَيْرُ مُهْمِلينَ لِمُراعاتِكُمْ، وَ لا ناسينَ لِذِكْرِكُمْ، وَ لَوْ لا ذلِكَ لَاصْطَلَمَكُمْ اللّأوادُ، وَ اَحاطَتْ بِكُمْ الْاَعْداءُ"

ما شما را رها نكرده و يادتان را از خاطر نبرده‌ايم، و اگر توجّهات ما نبود بلاها بر شماها فرود آمده، دشمنان شما را پايمال مي‌كردند. (تهذیب الاحکام شیخ طوسی، ج 1، ص37)

امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشّریف  وظیفه ی پدری خود را در هر زمان انجام می دهد ولی آیا فرزندان در مقابل این پدر دلسوز به وظیفه ی خود عمل می کنند؟

آیا سزاور است ما با پدر مهربان خود رفتاری کنیم که دلش آزرده شود،آن هم در برابر این همه محبت؟